Nhân vật chính là cậu bé Tom Sawyer và người bạn thân,  cũng là nhân vật đóng vai trò quan trọng không thể thiếu nữa là Huck Finn. Trong suốt những trang sách, hình tượng của cậu bé tinh nghịch Tom được khắc họa rất thông minh, ham hiểu biết và giàu trí tưởng tượng. Khác với cậu bạn Huck, Tom được dạy dỗ, chăm sóc, được học hành đầy đủ nhưng rất hay trốn học và khơi mào cho những trò nghịch tinh quái. Huck lớn lên như một bụi cây dại giữa rừng, thích sự tự do, chán ghét những khuôn mẫu bó buộc, trung thực, sẵn sàng hy sinh vì bạn bè. Tom và Huck trong khi chơi các trò chơi đã phát hiện ra một vụ giết người cướp của. Tom đã dũng cảm đứng lên làm chứng vạch trần tội ác của kẻ giết người và cứu người bị oan.

Qua những trang sách sinh động, đầy kịch tính, hình ảnh những đứa trẻ không chỉ biết đùa vui, phiêu lưu khám phá mà quan trọng hơn là phát hiện và nhận thức đúng đắn về những thói xấu, những kẻ tham lam, tàn bạo. Qua đó sức tố cáo xã hội dường như mạnh mẽ hơn. Điều hấp dẫn bạn đọc, đặ biệt là bạn đọc nhỏ tuổi không chỉ ở những cuộc khám phá mới lạ mà còn ở những tình huống gây cười, hồn nhiên, hân hoan, sảng khoái trước sự thắng lợi của cuộc phiêu lưu tìm đến tự do.